1. Cơ quan bảo hiểm xã hội từ chối cho ông T hưởng chế độ bảo hiểm xã hội một lần là đúng hay không?
Căn cứ khoản 1 Điều 60 Luật Bảo hiểm xã hội 2014 quy định về điều kiện hưởng chế độ bảo hiểm xã hội một lần, theo đó người lao động có yêu cầu và thuộc một trong bốn trường hợp sau mới được hưởng bảo hiểm xã hội một lần:
“a) Đủ tuổi hưởng lương hưu theo quy định tại các khoản 1, 2 và 4 Điều 54 của Luật này mà chưa đủ 20 năm đóng bảo hiểm xã hội hoặc theo quy định tại khoản 3 Điều 54 của Luật này mà chưa đủ 15 năm đóng bảo hiểm xã hội và không tiếp tục tham gia bảo hiểm xã hội tự nguyện;
b) Ra nước ngoài để định cư;
c) Người đang bị mắc một trong những bệnh nguy hiểm đến tính mạng như ung thư, bại liệt, xơ gan cổ chướng, phong, lao nặng, nhiễm HIV đã chuyển sang giai đoạn AIDS và những bệnh khác theo quy định của Bộ Y tế;
d) Trường hợp người lao động quy định tại điểm đ và điểm e khoản 1 Điều 2 của Luật này khi phục viên, xuất ngũ, thôi việc mà không đủ điều kiện để hưởng lương hưu.”
Trong trường hợp của ông T, vì ông nghỉ hưu do suy giảm khả năng lao động nên cần căn cứ vào điểm a khoản 1 Điều 55 Luật này để xác định độ tuổi và chế độ bảo hiểm của ông. Kể từ năm 2020 trở đi, nam từ đủ 55 tuổi trở lên và bị suy giảm khả năng lao động từ 61% trở lên sẽ đủ điều kiện hưởng lương hưu khi suy giảm khả năng lao động. Ông T hiện nay đang 55 tuổi và bị suy giảm 63% khả năng lao động, do đó ông đủ điều kiện hưởng lương hưu hằng tháng theo quy định và không thuộc trường hợp hưởng bảo hiểm xã hội một lần. Vì vậy, cơ quan bảo hiểm xã hội từ chối yêu cầu của ông là đúng quy định pháp luật.
2. Ông T có đủ điều kiện được hưởng chế độ hưu trí hay không?
Ông T đủ điều kiện hưởng chế độ hưu trí vì căn cứ theo điểm a khoản 1 Điều 55 Luật Bảo hiểm xã hội 2014, đối với trường hợp người lao động bị suy giảm khả năng lao động từ 61% trở lên và đủ 55 tuổi (khi nghỉ hưu vào năm 2020) đối với nam thì sẽ đủ điều kiện hưởng lương hưu. Vì ông T đã đủ 55 tuổi và bị suy giảm 63% khả năng lao động, do đó ông T đủ điều kiện hưởng chế độ hưu trí theo Điều luật này
3. Trường hợp ông T chết khi đang hưởng chế độ hưu trí thì thân nhân của ông T được hưởng chế độ gì?
Vì ông T là đối tượng tham gia bảo hiểm xã hội bắt buộc, nên trường hợp ông chết khi đang hưởng lương hưu thì theo Luật Bảo hiểm xã hội 2014, thân nhân của ông sẽ được hưởng các chế độ sau:
Thứ nhất: Trợ cấp mai táng theo điểm c khoản 1 Điều 66. Người lo mai táng cho ông sẽ được nhận một lần trợ cấp bằng 10 lần mức lương cơ sở tại tháng mà ông T chết.
Thứ hai: Trợ cấp tuất hằng tháng theo điểm b khoản 1 Điều 67 đối với thân nhân của ông phù hợp với điều kiện tại khoản 2 và khoản 3 Điều này. Cụ thể như sau:
- Con chưa đủ 18 tuổi; con từ đủ 18 tuổi trở lên nếu bị suy giảm khả năng lao động từ 81% trở lên; con được sinh khi người bố chết mà người mẹ đang mang thai;
- Vợ từ đủ 55 tuổi trở lên hoặc chồng từ đủ 60 tuổi trở lên; vợ dưới 55 tuổi, chồng dưới 60 tuổi nếu bị suy giảm khả năng lao động từ 81% trở lên;
- Cha đẻ, mẹ đẻ, cha đẻ của vợ hoặc cha đẻ của chồng, mẹ đẻ của vợ hoặc mẹ đẻ của chồng, thành viên khác trong gia đình mà người tham gia bảo hiểm xã hội đang có nghĩa vụ nuôi dưỡng theo quy định của pháp luật về hôn nhân và gia đình nếu từ đủ 60 tuổi trở lên đối với nam, từ đủ 55 tuổi trở lên đối với nữ;
- Cha đẻ, mẹ đẻ, cha đẻ của vợ hoặc cha đẻ của chồng, mẹ đẻ của vợ hoặc mẹ đẻ của chồng, thành viên khác trong gia đình mà người tham gia bảo hiểm xã hội đang có nghĩa vụ nuôi dưỡng theo quy định của pháp luật về hôn nhân và gia đình nếu dưới 60 tuổi đối với nam, dưới 55 tuổi đối với nữ và bị suy giảm khả năng lao động từ 81 % trở lên.
Cần lưu ý: Thân nhân nêu trên phải không có thu nhập hoặc có thu nhập thấp hơn mức lương cơ sở.
Thứ ba: Trợ cấp tuất một lần theo Điều 69. Thân nhân thuộc khoản 3 Điều này nếu có nguyện vọng và không thuộc trường hợp loại trừ thì được nhận trợ cấp tuất một lần.