Đầu tư là gì?
Theo nghĩa phổ quát, đầu tư là việc bỏ nhân lực, vật lực, tài lực vào công việc gì, trên cơ sở tính toán hiệu quả kinh tế, xã hội.[1] Ở góc độ kinh tế, đầu tư là sự hy sinh các nguồn lực ở hiện tại để tiến hành các hoạt động nào đó nhằm thu về các kết quả nhất định trong tương lai lớn hơn các nguồn lực đã bỏ ra để đạt được các kết quả đó. Mục tiêu của hoạt động đầu tư là đạt được các kết quả lớn hơn so với những sự hy sinh về nguồn lực mà người đầu tư phải gánh chịu khi tiến hành đầu tư.[2]
Ở góc độ pháp lý, tùy thuộc vào thời điểm và quan điểm lập pháp mà khái niệm đầu tư hay khái niệm đầu tư kinh doanh được sử dụng trong các Luật Đầu tư. Nhưng tựu trung lại, đầu tư là hoạt động mang tính chất tạo lập bằng việc bỏ vốn để tiến hành hoạt động đầu tư, kinh doanh nhằm mục đích tìm kiếm lợi nhuận.
Luật Đầu tư năm 2005 (khoản 1, Điều 3) đưa ra định nghĩa khái niệm đầu tư như sau: Đầu tư là việc nhà đầu tư bỏ vốn bằng các loại tài sản hữu hình hoặc vô hình để hình thành tài sản tiến hành các hoạt động đầu tư theo quy định của Luật Đầu tư và các quy định khác của pháp luật có liên quan. Có tác giả nhận định rằng, theo Luật Đầu tư năm 2005 thì hình thức đầu tư được chia thành hai loại là đầu tư trực tiếp và đầu tư gián tiếp trên cơ sở dựa vào vai trò của nhà đầu tư đối với việc quản lý dự án. Tuy nhiên, hai hình thức đầu tư này chủ yếu phụ thuộc vào ý chí của nhà đầu tư, do vậy rất khó có tách biệt rạch ròi giữa hai hình thức này, từ đó Luật Đầu tư năm 2014 đưa ra khái niệm “Đầu tư kinh doanh” để thay thế cho các khái niệm đầu tư, đầu tư trực tiếp và đầu tư gián tiếp.[3]Luật Đầu tư năm 2014 (khoản 5, Điều 3) định nghĩa: đầu tư kinh doanh là việc nhà đầu tư bỏ vốn đầu tư để thực hiện hoạt động kinh doanh thông qua việc thành lập tổ chức kinh tế; đầu tư góp vốn, mua cổ phần, phần vốn góp của tổ chức kinh tế; đầu tư theo hình thức hợp đồng hoặc thực hiện dự án đầu tư.
Theo khoản 8, Điều 3 của Luật Đầu tư năm 2020 (sửa đổi, bổ sung năm 2022), đầu tư kinh doanh được định nghĩa rất ngắn gọn là việc nhà đầu tư bỏ vốn đầu tư để thực hiện hoạt động kinh doanh.[4] Như vậy, khác với Luật đầu tư năm 2014, khái niệm đầu tư kinh doanh theo Luật Đầu tư năm 2020 (sửa đổi, bổ sung năm 2022) không còn đề cập đến các hình thức đầu tư kinh doanh; mà chỉ tập trung vào bản chất và mục đích của đầu tư kinh doanh là việc nhà đầu tư bỏ vốn để thực hiện hoạt động kinh doanh nhằm tìm kiếm lợi nhuận.
Ở góc độ của Nhà nước, để thu hút đầu tư, phát triển kinh tế và các mặt của đời sống xã hội, Nhà nước đã hoạch định và xây dựng nhiều chính sách, cách thức để hỗ trợ, ưu đãi và khuyến khích hoạt động đầu tư. Mặt khác, hệ quả của đầu tư sẽ làm phát sinh và thay đổi các quan hệ pháp luật, có tác động và ảnh hưởng đến nhiều chủ thể trong xã hội. Vì vậy, Nhà nước đã ban hành Luật Đầu tư để điều chỉnh, tạo lập khuôn khổ pháp lý minh bạch, an toàn và thông thoáng cho hoạt động đầu tư.[1] Viện Ngôn ngữ học (2003), “Từ điển tiếng Việt”, Nxb. Đà Nẵng, tr. 301.
[2] Trường Đại học kinh tế quốc dân (2007), “Giáo trình kinh tế đầu tư”, Nxb. Đại học kinh tế quốc dân, tr. 7.
[3] Xem: Từ Thanh Thảo (2015), Cải cách trong đăng ký doanh nghiệp và đăng ký đầu tư theo Luật Doanh nghiệp năm 2014 và Luật Đầu tư năm 2014 – Nhìn từ góc độ quyền con người, Kỷ yếu Hội thảo khoa học của Khoa Luật Thương mại – Trường Đại học Luật TP. Hồ Chí Minh: Luật Doanh nghiệp và Luật Đầu tư năm 2014: Những đổi mới nhằm hiện thực hóa quyền tự do kinh doanh, tr. 13.
[4] Khái niệm kinh doanh được định nghĩa trong khoản 21 Điều 4 của Luật Doanh nghiệp năm 2020 (sửa đổi, bổ sung năm 2022): Kinh doanh là việc thực hiện liên tục một, một số hoặc tất cả công đoạn của quá trình từ đầu tư, sản xuất đến tiêu thụ sản phẩm hoặc cung ứng dịch vụ trên thị trường nhằm mục đích tìm kiếm lợi nhuận.
Lưu ý : Việc đưa ra ý kiến tư vấn của Trogiupluat căn cứ vào các quy định của pháp luật tại thời điểm tư vấn và chỉ mang tính chất tham khảo. Khi tham khảo, người dùng cần kiểm tra lại quy định của pháp luật hiện hành để đảm bảo tính chính xác.